Samen oppakken!

RAP: R1 R2 R3 | WERKPLAN  21 juli 2020


Klimaatuitdagingen voor Regio Vallei en Veluwe

Sinds 1901 is in Nederland de gemiddelde jaar­temperatuur toegenomen met 1,9 graden Celsius. De positieve en negatieve effecten daarvan merken we ook in onze Regio Vallei en Veluwe. De verandering van het klimaat brengt ons meer zomerse dagen en zachtere winters, maar leidt ook vaker tot weersextremen en steeds meer overlast.

Zo speelt droogte een steeds grotere rol, met meer kans op natuurbranden en verdroging van natuur, drinkwaterwinning die onder druk staat, meer irrigatie­­verboden voor de land­bouw en beperkingen op sproeien van tuinen, funderings­problemen en bodem­daling in veen­weide­gebied. Lokaal water­over­last in tunnels en kelders speelt op andere plekken. Steeds meer mensen in dichtbebouwde gebieden zullen hitte­stress ervaren; on­comfortabel en bovendien gevaar­lijk voor kwets­bare groepen. Klimaat­verandering kan ook leiden tot een langer groei­seizoen in de landbouw en langer recreatie­seizoen. Gezien de diversiteit van het land­schap, van de Eempolders, flanken tot de valleien, is maatwerk per plek of gebied nodig. Welke regionale uitdagingen de Manifestpartners met andere partijen specifieker op zich af zien komen, leest u verderop.

FACTS & FIGURES KNMI KLIMAATEFFECTATLAS

Afwachten is geen optie

Niemand wil het risico lopen dat we straks bij­voor­beeld zieken­huizen niet meer kunnen bereiken, natuur­gebieden onom­keerbare schade ondervinden, grotere groepen kwetsbare mensen lang­durige stress ervaren, bedrijfs­processen vastlopen, of nieuwbouw op de verkeerde plek staat. Uitstel van actie leidt tot een hypotheek op de toekomst: hogere kosten op een later moment. Steeds meer parti­culieren, onder­nemers en andere partijen werken al met kleine en grote stappen aan klimaat­adaptatie in de eigen woon- en werk­omgeving (afkoppelen, groene daken, wadi’s etc.). Slim mee­liften op ontwikkelingen als een her­structurering of groot onderhoud is vaak wel mogelijk. Klimaat­adaptatie zal de komende jaren vaker vragen om grote aanpassingen van onze omgeving die niet makkelijk op zich­zelf te financieren zijn.

Naast en met elkaar vanuit eigen rol en mogelijkheden

Iedereen kan meebewegen met klimaat­verandering op zijn manier: bewoners, bedrijven, organisaties, (semi)­overheden en kennis­instellingen in de regio Vallei en Veluwe. Mee­bewegen met het klimaat, soms letterlijk, soms figuur­lijk, vraagt van iedereen weer wat anders. Variërend van bewust­zijn over risico’s tot een kleine aan­passing of acties tot veel (bestuurlijk) lef om lastige beslis­singen te nemen. Met gereed­schap dat al voor handen is of door nieuw gereed­schap te ontwikkelen.

Manifestpartners als versnellers

Aanvullend op lopende en nieuwe (lokale) initia­tieven zullen de Manifest­partners, met anderen, op speci­fieke regionale uit­dagingen het voortouw nemen om een vraag­stuk te agenderen, infor­matie te verzamelen, partijen in beweging te brengen en aan­spreek­punt te zijn. Onder het motto: Regionaal delen, Lokaal doen! Daar waar versnel­ling nodig is, willen de Manifest­partners elkaar en anderen aan­jagen en ver­binden. Hoe we dat denken te doen, staat in dit Regionaal Adaptatie Plan (RAP) voor de Regio Vallei en Veluwe, als eerste etappe naar een klimaat­bestendige regio in 2050. Het RAP helpt om elkaar te kunnen vinden op klimaat­onderwerpen en uit­dagingen. Iedereen die iets met klimaat­verandering wil of moet doen, kan aan­haken met het goede gereed­schap onder handbereik.

REGIONAAL MANIFEST RUIMTELIJKE ADAPTATIE



Speerpunten aanpakken met gereedschap

Het RAP is bedoeld als regionale agenda met een dynamische gereedschapskist om te kunnen werken aan klimaatverandering.

Richtinggevend en ter inspiratie

In het RAP staan thematische ambities en -doelen beschreven. Per thema geven we aan welk klimaat­gereedschap ofwel: maatregelen, beschik­baar zijn. Ook duiden we welke (ideeën voor) te ontwikkelen maat­regelen en acties we zien. Vervolgens benoemen we een selectie van regionale speer­punten die de Manifest­partners als eerste willen oppakken. Speerpunten worden geconcretiseerd in een of meer projecten en trajecten in het werkplan. De speer­punten zijn benoemd op basis van urgentie en op basis van en energie bij meerdere partijen.

We kunnen niet alles tegelijk oppakken!

Soms kunnen we elkaars gereed­schap kopiëren of delen, zoals bij het stimuleren van afkop­peling van regen­­water. Soms moet nieuw gereed­­schap ontwik­keld worden, zoals het idee voor regionale bouw­­afspraken of kunnen voor­­schriften verankerd worden in beleid. En wel­licht heeft een partij nog gereed­­schap om toe te voegen! Naast regelgeving kan gereed­schap ook gericht zijn op communicatie of verken­nende gesprek­ken en samen­­werking. We zoeken kansen voor koppeling met natuur­­lijke investerings­­momenten en andere majeure (beleid)­­ontwikkel­ingen, van een kleine ver­­bouwing of onder­­houd aan een groen­­voorziening tot groot zoals de komst van de Omgevings­­wet, de energie­­transitie, de transi­tie van de land­­bouw, de kwaliteits­impuls vakantie­­parken en aandacht voor bio­­­diversi­teit en natuur­­ontwikkeling.

Wat we al weten

De (ruimtelijke) kwetsbaar­heden in de regio en de mogelijke risico’s en kansen zijn voor de hele regio Vallei en Veluwe in kaart gebracht. Sinds 2017 hebben de Manifest­­partners daar intensief met elkaar aan gewerkt. Zo zijn stress­­testen ontwikkeld, is de Klimaat­­effect­­atlas online gegaan met een schat aan infor­ma­tie, is een afkoppel­­kansen­kaart en zijn gemeen­­schappe­lijke folders over afkop­­pelen opge­steld en hebben we samen cursussen georganiseerd. Ook zijn risico­dialogen gevoerd op regio­naal en op lokaal niveau. We ‘willen’ en ‘weten’ al veel samen, in navolging van de Nationale Adaptatie Strategie ‘weten willen werken’. De komende jaren komt de focus meer en meer op concrete aanpassingen en acties: werken.

Klimaatadaptatie: we doen het al en we zetten elk apart én waar nodig samen een tandje bij!

ZOOM IN PWVE


Dynamisch document

Samen gaan we de klimaat­adaptatie-zoektocht aan. Elke twee jaar maken de Manifest­partners een concreet werk­plan. Waar nodig wordt het RAP bij­gesteld. Want een zoek­tocht is en blijft het voo­rlopig, vanwege de complexiteit met veel betrok­ken partijen, de brede scope van klimaat­adaptatie en de nood­zakelijke vernieuwing in gedrag en handelen. Daarom bena­drukken we dat dit RAP ook mee­beweegt op voort­schrijdend inzicht en maat­schappelijke ontwikkelingen.


OPPAKKEN AANPAKKEN DOORPAKKEN